دلایل لجبازی در نوجوانان+ نحوه برخورد والدین

دوره نوجوانی، به‌طور معمول بین سنین ۱۳ تا ۱۹ سالگی است. زمانی که کودک به سن ۱۳ سالگی می‌رسد، او را نوجوان می‌نامند. وقتی آن‌ها ۲۰ساله می‌شوند، این دوره به پایان می‌رسد. در اکثر کشورها، نوجوانان ۱۳ تا ۱۷ساله هم به‌عنوان کودک و هم نوجوان طبقه‌بندی می‌شوند. باورهای کلیشه‌ای در مورد این‌که نوجوانان، عصیانگر و لجباز هستند، وجود دارد. آن‌ها، تغییرات جسمی، عاطفی و روانی متعددی را تجربه می‌کنند که به سردرگمی می‌انجامد. در نتیجه، سرکشی و لجبازی در نوجوانان قابل‌انتظار است.

لجبازی در نوجوانان به چه معناست؟

نوجوانان، به‌طور طبیعی درحال‌توسعه حس خودآگاهی و استقلال هستند. این توسعه و رشد، گاهی اوقات می‌تواند به‌صورت لجبازی بروز کند که به شکل مقاومت در برابر پیروی از قوانین یا انجام کارهایی که با آن‌ها موافق نیستند، ظاهر می‌شود. مهم است به‌خاطر داشته باشید که این لجبازی همیشه یک تمرد عمدی نیست؛ بلکه، بخشی از فرآیند رشد آن‌ها محسوب می‌شود.

دلیل لجبازی در نوجوانان دختر و پسر

دوران نوجوانی، با بازسازی قابل‌توجهی در مغز، به‌خصوص در قشر پیشانی که مسئول تصمیم‌گیری و کنترل تکانه به‌شمار می‌رود، همراه است. هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون، بر خلق‌وخو، احساسات و رفتار نوجوانان تاثیر می‌گذارند و به نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری گاه‌به‌گاه منجر می‌شوند. نوجوانان، درحال‌توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی و گسترش ظرفیت تفکر انتزاعی هستند که می‌تواند به زیرسوال‌بردن اقتدار و جستجوی استقلال بینجامد.

نیاز به استقلال

نوجوانان، تلاش می‌کنند تا با تعریف فردیت و هویت منحصربه‌فرد خود، احساس هدفمندی به‌دست آورند. آن‌ها خواهان استقلال هستند و سعی می‌کنند ارزش‌ها، اعتقادات و ترجیحات شخصی خود را تعیین کنند. علاوه‌بر این، درعین‌حال که به حمایت و راهنمایی والدین یا شخصیت‌های قدرتمند تکیه دارند، فرآیند ظریف خودبسنده شدن را نیز طی می‌کنند.

مبارزه با شخصیت‌های قدرتمند

با تاکید نوجوانان بر استقلال، در نتیجه، ممکن است به دلیل انتظارات و برداشت‌های متفاوت، با والدین درگیری ایجاد شود. به چالش کشیدن اقتدار، می‌تواند راهی برای نوجوانان برای تثبیت فردیت و ابراز افکار و احساساتشان باشد. شخصیت‌های قدرتمند و نوجوانان اغلب خود را درگیر کشمکش‌های قدرت می‌بینند. زیرا، هر دو طرف در حال وفق‌دادن خود با نقش‌ها و مسئولیت‌های در حال تغییر هستند که اغلب منجر به لجبازی در نوجوانان می‌شود.

تاثیر همسالان و انطباق‌پذیری

نوجوانان، تحت تاثیر شدید پویایی‌های اجتماعی گروه‌های همسال خود قرار دارند که می‌تواند نگرش‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای آن‌ها را شکل دهد. ظهور شبکه‌های اجتماعی و پیشرفت‌های تکنولوژی، تاثیر همسالان را فراتر از تعاملات رودررو گسترش داده است و تمایل به پذیرش و انطباق را تشدید می‌کند. نوجوانان، ممکن است برای جلوگیری از طردشدن یا پذیرش از سوی همسالان خود، هنجارهای اجتماعی و رفتارهای خاصی داشته باشند.

آزمون مرزها و کشف محدودیت‌ها

نوجوانان، ذاتا کنجکاو هستند و انگیزه دارند تا دنیای اطراف خود را کشف کنند و اغلب برای گسترش دانش و تجربیات خود، مرز خاصی درنظر نمی‌گیرند. آن‌ها با به چالش کشیدن مرزها، درک بهتری از توانایی‌ها، ارزش‌ها و محدودیت‌های شخصی خود به دست می‌آورند. درگیرشدن در رفتارهای پرخطر، ممکن است به نوجوانان احساس هیجان، استقلال و شکل‌گیری هویت ببخشد؛ هرچند که می‌تواند خطرات یا عواقبی نیز به همراه داشته باشد.

آشفتگی عاطفی و بحران هویت

نوسانات هورمونی در دوران نوجوانی، می‌تواند منجر به افزایش حساسیت عاطفی، نوسانات خلقی و دوره‌های احساسات شدید شود. آن‌ها با کشف خود واقعی، با سوالاتی در مورد اهداف، علایق، ارزش‌ها و اعتقادات خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نوجوانان، برای پیمودن چالش‌های عاطفی و توسعه مکانیزم‌های مقابله سالم، در عین شناخت هویت خود، به حمایت و راهنمایی نیاز دارند که این امر در میان آن‌ها به‌عنوان لجبازی و نافرمانی در نوجوانان تلقی می‌شود.

نقش عوامل اجتماعی-فرهنگی

پیشینه‌های فرهنگی و ارزش‌های اجتماعی، نگرش‌ها، باورها و رفتار کلی نوجوانان را شکل می‌دهد. انتظارات مدارس، خانواده‌ها و جامعه می‌تواند بر نوجوانان فشار وارد کند و در حس خودباوری و تصمیم‌گیری آن‌ها تاثیر بگذارد. رسانه‌ها و فرهنگ عامه، نقش مهمی در شکل‌دهی به برداشت‌ها، آرزوها و رفتارهای نوجوانان دارند که اغلب منجر به انتظارات غیرواقعی و فشار برای وفق‌دادن خود با جامعه می‌شود.

نحوه برخورد با نوجوانان لجباز

اگر فرزندتان لجباز است، دادزدن یا پرخاشگری به او راه‌حل نیست. در عوض، باید قاطعیت خود را به روشی قوی اما آرام اعمال کنید و به او احترام گذاشتن به اعضای خانواده را بیاموزید. واکنش به لجبازی فرزند با ازدست‌دادن خونسردی، تنها اوضاع را وخیم خواهد کرد. بهترین دبیرستان دوره اول دخترانه منطقه 3 ، چند پیشنهاد موثر و کاربردی دارد تا بتوانید با نوجوان لجباز خود به‌درستی مقابله کنید:

نوجوان شما هم یک فرد است، نه فقط یک نوجوان

یکی از رایج‌ترین تصورات غلط در مورد دوران نوجوانی، این است که همه نوجوانان به یک شکل رفتار می‌کنند و از الگوهای ثابتی پیروی می‌کنند. این باور می‌تواند برای والدین چالش‌برانگیز باشد، چرا که ممکن است تمایل داشته باشند رفتار فرزند خود را با معیارهای کلی و هنجارهای تعریف‌شده مقایسه کنند. یکی از اولین قدم‌هایی که باید برای عبور از لجبازی و نافرمانی در نوجوانان خود بردارید، این است که او را به‌عنوان یک فرد بفهمید. به نوجوان خود نشان دهید که به فردیت او احترام می‌گذارید و می‌دانید که راه واحدی برای برخورد با شرایط وجود ندارد.

درک نوجوان خود

از علایق غذایی او خبر دارید؟ بهترین دوستش را می‌شناسید ؟ شاید حتی از برنامه‌های روزانه‌اش آگاه باشید. با وجود این‌که زیر یک سقف زندگی می‌کنید، چقدر از دنیای درونی او، افکار و احساساتش شناخت دارید؟

برای این‌که نوجوان خود را درک کنید، از خود سوال‌هایی بپرسید که به شما بگوید چقدر زندگی واقعی و مرزها و دنیای او را می‌شناسید. سعی کنید به درک جنبه‌های مهم‌تری از زندگی نوجوان خود بپردازید؛ مانند این‌که چه چیزی او را خجالت‌زده می‌کند؛ زمان تنهایی یا ناراحتی به انجام چه کاری می‌پردازد؛ برای به اشتراک گذاشتن نگرانی‌های خود به چه کسی مراجعه می‌کند؛ چه چیزی او را می‌ترساند و … صبور و همدل باشید.

نبردهای خود را بشناسید و روی هر موضوعی استرس نداشته باشید

با وجود یک نوجوان در خانه، مطمئنا دعواها و اختلافات زیادی وجود دارد که تقریبا می‌تواند اتفاقی روزانه باشد. اگر در هر مخالفت و دعوایی با نوجوان خود شرکت کنید، فقط فضایی پر از خصومت ایجاد می‌شود. این امر، همچنین باعث می‌شود که نوجوان در برابر شما لجبازی بیشتری داشته باشد. درک کنید که چه موضوعاتی برای شما مهم‌تر هستند و باید با او مطرح شوند؛ حتی اگر می‌دانید که منجر به اختلاف‌نظر خواهند شد.

اطمینان یابید که از هر کاری که نوجوانتان انجام می‌دهد، ابراز ناراحتی نمی‌کنید. موضوعات خود را بر اساس ضرورت و اهمیت برگزینید. به‌عنوان‌مثال، به تمام انتخاب‌های لباس او تذکر ندهید. در عوض، اگر احساس می‌کنید لباسش بیش از حد نامناسب است، حرف خود را بزنید.

از دیدگاه نوجوان خود نیز فکر کنید

برای این‌که بفهمید چرا نوجوان شما ممکن است با لجبازی رفتار کند، ابتدا باید بدانید که چه چیزی باعث می‌شود نوجوان شما واقعا احساس انگیزه یا علاقه کند. هنگامی که طرز فکر نوجوان خود را درک کردید، در موقعیت بهتری برای برخورد با هر گونه بحث یا اختلافی قرار خواهید گرفت. به نوجوان خود گزینه‌هایی ارائه دهید که تصمیم‌گیری را آسان سازد. «شما امشب می‌توانید زباله‌ها را بیرون ببرید یا به شستن ظرف‌ها کمک کنید» راه خوبی است تا به نوجوان خود اجازه دهید انتخاب کند و مسئولیت‌پذیر باشد.

نقش والدین در بهبود مشکل لجبازی نوجوانان

درحالی‌که نوجوانی به‌طور طبیعی دوران کشف و زیر پا گذاشتن مرزهاست، لجبازی و نافرمانی در نوجوانان می‌تواند تنش قابل‌توجهی در درون خانواده ایجاد کند. والدین، نقشی اساسی در عبور از این مرحله چالش‌برانگیز دارند. آن‌ها می‌توانند با درک واقعی فرزندشان به‌عنوان یک فرد، افکار و دنیای احساسی او، ارتباط را بهبود بخشند.

این همدلی، به انتخاب عاقلانه درگیری‌ها، تمرکز بر مسائل مهم و ارائه گزینه‌هایی که به نوجوانان برای پذیرش مسئولیت قدرت می‌دهد، کمک می‌کند. با تقویت ارتباط باز و احترام به فردیت نوجوان، والدین می‌توانند بدون توسل به کشمکش‌های قدرت، فرزندان خود را در این دوره از رشد راهنمایی کنند.

جمع‌بندی

دوران نوجوانی، دوره‌ای از تحول عظیم جسمی، عاطفی و شناختی است. درحالی‌که لجبازی در نوجوانان ممکن است برای والدین چالش‌برانگیز باشد؛ درک این نکته اهمیت بسیاری دارد که این رفتار اغلب بخشی از رشد طبیعی نوجوان است. با صبر، همدلی و برقراری ارتباط موثر، والدین می‌توانند از این مرحله دشوار بگذرند و به فرزندان خود کمک کنند تا به بزرگسالانی مستقل و مسئول تبدیل شوند.

سوالات متداول

1. چرا نوجوان من لجباز است؟

نوجوانان، در حال کشف هویت خود هستند. آن‌ها ممکن است برای جاافتادن در بین همسالان خود تحت‌فشار باشند و این امر، می‌تواند منجر به رفتارهای لجوجانه شود.

2. چگونه می‌توانم با لجبازی نوجوانم کنار بیایم؟

به یاد داشته باشید که لجبازی بخشی از رشد طبیعی نوجوان است. با نوجوان خود به‌طور منظم و با احترام حرف بزنید. به‌جای تمرکز بر رفتارهای منفی، بر رفتارهای مثبت نوجوان خود تمرکز کنید.

3. آیا لجبازی نوجوان من نشانه‌ای از مشکل جدی‌تری است؟

در بیشتر موارد، لجبازی نوجوان نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر نیست. اگر لجبازی نوجوان شما با علائم دیگری مانند افسردگی یا اضطراب همراه است، این احتمال وجود دارد که نشانه‌ای از یک مشکل سلامت روان باشد.